تقوا یکی از اساسی ترین و بنیادین ترین مقوله های دینی است. و هرکس که دین ، خدا و رسالت انبیا را باور دارد و تلاش و کوشش و بهره رسانی اولیاء را باور دارد چه بخواهد، چه نخواهد باید سعی کند که خودش را بر مدار این تقوا قرار بدهد وگرنه از قافله ی کمال و از قافله ی کسانی که رو به سعادت دارند سیر می کننـد باز می ماند و هیچ آدم عاقلی نیست که بداند از قافله ی کمال و سعادت باز می ماند و باز خودش را در این بازماندن نگاه بدارد.
تقوا اراده و معرفتی است که یک مسلمان مؤمن در تجربیّات سلوک و زندگی برای خودش کسب میکند. براین مبنا، اراده ی خود را چنان قوی می کند که بتواند با بزرگترین دشمن درونی، یعنی «هوای نفس» و دشمن بزرگ بیرونی، یعنی «وسوسه های شیطان» مقابله بکند و این کاری است که بر عهده ی هر کسی نیست و لذا تقوا را اگر بخواهیم تعریف کنیم و اگر بخواهیم بگوییم که متّقی کیست؟ باید بگویم مرد راستین، مرد توانگر و قدرتمند، و یا در بهترین واژگان باید گفت: «مردِ مرد». لذا هر کسی که پهلوان میدان نبرد با هوای نفس امّاره باشد، بدون تردید یک فرد متّقی است.
ذات تمامی ادیان بدون استثناء روی این «تقوا» که پرهیز از هر گونه خلاف و فساد و گناه است، و به نوعی داشتن خوف الهی و پاسداشت احکام و اوامر و نواهی خداوند است، انگشت گذاشته اند. یعنی تقوای الهی از نکات محوری و بسیار اساسی و بنیادین در همه ی ادیان توحیدی است.
امّا مقوله ی تقوا یک مسأله است، و مسأله ی سیمای اهل تقوا مسألهای دیگر در این کتاب با بررسی آیات قرآن و خطبه متّقین در نهج البلاغه خواهیم دید که شخصیّت، اعتبار و هویّت متّقی از نظر اولیای الهی، از نظر کتاب آسمانی و از نظر کسانی که خودشان صاحب این مرتـبه بوده اند چگـونه است.